Kakao Çekirdeği Nedir? Kakao Çekirdeğinin Besin Değeri, Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Eminim ki neden kakao yazmak yerine kakao çekirdekleri yazdığımı merak etmişsinizdir. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz basınında da sıklıkla kakaodan üretilen çikolatanın sağlığımıza olumlu katkıları hakkında oldukça sık ve sistematik olarak bilgiler yer almaktadır. Dünyanın en büyük çikolata üreticileri ve kakao ticaretini elinde bulunduran kuruluşların Avrupalı büyük şirketler olduğunu bildiğinizde bu duruma hiç şaşırmıyorsunuz. Evet, emin olun ki bu ticari faaliyetleri desteklemek adına kakao üzerinde çok fazla bilimsel çalışma yapılmaktadır. Kakaonun her geçen gün sağlık üzerine olumlu etkilerinin ortaya çıkması genellikle çikolataya mal edilmekte, bu sayede çikolata üreticileri, çikolatalı fındık, fıstık, krema üreticilerinin ekmeğine yağ sürmektedir.

Oysaki hiçbir çikolatada saf kakao çekirdeği ham haliyle kullanılmaktadır. Hele o hanımların bayılarak tükettiği, yemediklerinde krizlere girdikleri kakaolu ezmelerde rafine edilmiş kakao, aroma arttırıcı kimyasal katkı maddeleri, yapay aromalar, rafine şekerler, koruyucular bol miktarda kullanılmaktadır. Sizce bu kadar kimyasal ya da yapay madde içeren ürünler kakao içerse dahi sağlıklı olabilir mi?

Bunlar, her geçen gün giderek devleşen endüstriyel gıda şirketlerinin dayatmalarından başka bir şey değildir aslında.

Kakao Çekirdeği İle Kakao Tozu Arasındaki Fark Nedir?

Sağlık deposu kakao çekirdeği ile kakao tozu arasındaki fark nedir dediğinizi duyar gibiyim. İlk aşamada, kakao çekirdeği toplanıp ayıklandıktan sonra bir süre fermente edilir. Bu işlem çekirdeklerdeki acı maddeyi uzaklaştırmak için yapılmaktadır. İkinci aşamada, kakao çekirdekleri iyice kurutulur. Kurutulmuş bu çekirdeklere ‘’ raw cacao ‘’ ya da ‘’ cacao bean-seed ‘’ denir.  Üçüncü aşamada, iyice temizlenen ve yabancı maddelerden uzaklaştırıla kakao çekirdekleri kırma makinelerinde irice parçalanıp bir miktar daha kurumaya bırakılır. Parçalanmış bu çekirdeklere ise ‘’ kakao nibi ‘’ denir. Dördüncü aşamada kakao nibi öğütülür; öğütülmüş üründen önce kakao likörü, yani özü rafine edilir. Kakao likörü kakaodan elde edilen en kıymetli yarı mamuldür. Bir sonraki işlem ise, geri kalan malzemelerden kakao yağının alınması işlemidir. Genellikle solventler yardımıyla ekstraksiyon metodu ile kakao yağı alınır. Bütün kıymetli maddelerden arta kalan malzeme ise ‘’ kakao keki ‘’ diye adlandırılır. En son arta kalan malzeme değirmenlerden tekrar öğütülerek piyasaya ‘’ alkalize kakao ‘’ ismiyle sürülür.

Soru sorma sırası bende. Sizce birçok işlemden geçen ve arta kalan bu ürün saf kakao çekirdekleri hakkında yapılan bilimsel çalışmalara konu olan özelliklere sahip olabilir mi? Bana sorarsanız elbette olamaz. Ayrıca unutmamak gerekir ki, ham, yani işlenmemiş kakao çekirdekleri ince toz kakao gibi öğütülemez. Organik sertifikası olsa dahi, alkalize işlem görmese bile ince toz halindeki tüm kakaoların en iyi ihtimalle yağı alınmıştır. Toz alkalize kakao, bilimsel araştırmalarda yer alan saf kakao çekirdekleri ile aynı özellikte değildir. O zaman bizim yapmamız gereken, kakao çekirdeklerini en az işlenmiş haliyle alıp kullanmak olmalıdır. Zengin içeriği ve lezzeti ile kakao çekirdekleri tartışmasız çok değerli bir süper gıdadır. Latince isminde yer alan ‘’ Theobroma’’ tanrıların yiyeceği anlamına gelmektedir. Kakao, dünya çapında 70 bin kilometrekarenin üzerinde bir ekim alanına sahiptir. Kakao üretiminin %40’a yakını Fildişi’nde, %15’i Gana’da, %15Wi Endonezya’da yapılmaktadır. Diğer kakao üreticileri, küçük miktarlarda olmakla beraber, Brezilya, Nijerya, Kamerun ve bazı Güney Amerika ülkeleridir. Maalesef bizim ülkemizde kakao tarımı yapılmamaktadır. Kakao çekirdekleri bol miktarda ‘’ feniletilamin ‘’ içermektedir.

Yeşil çay, yaban mersini, hatta goji berry’den daha fazla antioksidan içermesi onu süper gıda yapmaya yetse de, besleyici ve sağlıklı içeriği sayesinde çok daha fazlasını hak etmektedir. Kakao çekirdekleri çok yüksek miktarda değerli bileşenler ve mineraller içermektedir.

100 Gram Kakao Çekirdeğinin Besin Değeri Nedir?

• Enerji 464 kalori
• Toplam karbonhidrat 35.7 gr
• Diyet lifi 32.1 gr
• Toplam yağ 42.9 gr
• Protein 14.3 gr

Kakao Çekirdeğinin İçinde Bulunan Vitaminler Nelerdir?

• A vitamini
• C vitamini
• D vitamini
• E vitamini ( alfa tokoferol)
• K vitamini
• Thiamin ( B1 vitamini)
• Riboflavin ( B2 vitamini)
• Niasin ( B3 vitamini)
• B6 vitamini
• Folik asit
• B12 vitamini
• Pantotenik asit ( B5 vitamini)
• Kolin
• Betain

Kakao Çekirdeğinde Bulunan Mineraller Nelerdir?

• Kalsiyum
• Demir
• Magnezyum
• Fosfor
• Potasyum
• Sodyum
• Çinko
• Bakır
• Manganez
• Selenyum
• Florür

Kakao Çekirdeklerinin Sağlık Üzerindeki 8 Önemli Etkisi

1. Antidepresan Etki : Kakao çekirdekleri ‘’ antidepresan etki ‘’ göstermektedir. Hem de antidepresanlar gibi yan etkileri olmadan. Kakao çekirdekleri ruh sağlığımız için çok önemli bir süper gıdadır. Bu lezzetli çekirdeklerin sihirli bileşiminde bulunan depomin, feniletilamin, serotonin, monoamin ruh halimizin pozitif ve mutlu olmasında en önemli ajanlar olduğu gibi depresif halden kurtulmanız için de çok önemlidir. Özellikle depresif haldeki kişilerin zor dönemlerinde doğan çikolata isteği, bu yüzden açığa çıkmaktadır. Bedenimizin eksikliğini duyduğu, hormon üretmek adına teşvik edici maddeleri, emilimi zor olan ve kolaylaştırmak için ihtiyaç duyulan ikincil maddeleri içeren gıdalara karşı istek uyanır. Bunun en belirgin örneği hamilelik döneminde yaşanır. Buradan yola çıkarak, kakao çekirdekleri için rahatlıkla ‘’ beynimizin en iyi dokturudur ‘’ diyebiliriz. Ayrıca kakao çekirdeklerinin afrodizyak etkisi de tartışılmazdır.
2. Alzahimer ya da Yaşa Bağlı Hafıza Sorunları: ABD’de 2014 yılında yapılan araştırma sonucunda, 3 ay boyunca kakao çekirdeği kullanan 60 yaş ve üstü deneklerde hafızalarının 30-40 yaş seviyesine geldiği gözlemlenmiştir. Yine aynı ülkede yapılan bir başka araştırmada, 37 gönüllü deneğin beslenme listelerine yüksek flavanol içeriğinden dolayı kakao çekirdekleri ilave edilmiş, 3 ay boyunca bu beslenme listesine sadık kalınarak beslenme sağlanmış. 3. Ayın sonunda, araştırmaya katılan denekler hafıza testi yapılmıştır. Testin sonucunda, kakao çekirdeği, yani yüksek miktarda flavanol tüketen denekler testi çok yüksek puanlarla tamamlamışlardır. Günümüzde flavanolların çok güçlü antioksidan aktiviteye sahip olduğu gerçeği herkesçe bilinmektedir. Tüm bu bilgileri referans kabul edip kakao çekirdeklerinin bileşimi nedeniyle serbest radikal avcısı olduğunu ve beyin yaşlanmasını yavaşlattığı gerçeğini göz ardı etmemelidir. Yapılan araştırmaların tamamında, çalışmaların çikolata ile değil işlenmemiş kakao çekirdekleri ile yapıldığı uyarısı yapılmıştır.
3. Kalp ve Damar Sağlığı : Kakao çekirdekleri süper gıdalar içerisinde en yüksek oranda antioksidan içeren grupta yer almaktadır. Bu güçlü antioksidanlar vücudumuzda hücre hasarına neden olan serbest radikalleri avlamakta çok etkilidir. Kakao çekirdeklerinde bol miktarda magnezyum da bulunmaktadır. Magnezyumun kalp dostu olduğu, bilim dünyası tarafından kabul görmüştür. Magnezyum, kanın pıhtılaşma riskini azaltarak kalp krizi ve felç riskini azaltmaya yardımcı olur. Buna ek olarak kakao çekirdekleri kan basıncını düzenler. LDL kolesterolün oluşmasını önler. Tüm bu özellikler kakao çekirdeklerinin ‘’ kalp ve damar dostu süper gıda ‘’ kategorisine girmesini sağlamıştır.
4. Enerji Deposu : Kakao çekirdekleri çok iyi bir enerji kaynağıdır. Herkesin bildiği üzere, kahve enerji verici içecek olarak kabul görse de kakao çekirdeklerinin kahveye göre en önemli avantajı çarpıntıya neden olmamasıdır. Bu lezzetli süper gıdanın enerji verme özelliği, yüksek mineral içermesinden kaynaklanmaktadır.
5. Kilo Kontrolü ve Diyabet : Kakao çekirdeklerinin kilo kontrolünde kullanılabileceğine de inanılmaktadır. Bu inanışın ortaya çıkmasında en önemli sebep, kakao çekirdeklerinde bol miktarda bulunan polifenıollerin insülin duyarlılığını artıracak özellikte olmasıdır. Bugün kilolu insanların birçoğunda insülin direnci olduğu gerçeğinden yola çıkarak, kakao çekirdeklerinin bu direnci kırmakta olduğu gerçeği ‘’ kilo kontrolü sağlayan süper gıda ‘’ unvanını almasını sağlamaktadır. Ayrıca işlenmemiş kakao çekirdeklerinin diyabet ve kilo kontrolüne katkısı oldukça fazla olacaktır. Kilo kontrolü için yapılan uzun süreli diyetlerde, kişilerin oldukça gergin ve mutsuz olduğu göz önüne alındığında, bu doğal serotonin kaynağı en güçlü yardımcımız olacaktır.
6. Antioksidan Aktivite : Antioksidanların sağlığımıza katkıları oldukça fazladır; serbest radikalleri avlayarak hücre hasarına karşı korur ve kanser riskini azaltır. Ayrıca başta kolesterol düzeylerini düzenlemek olmak üzere birçok sağlık sorununun önüne geçer. Yapılan araştırmalarda, kakao çekirdeklerinin çok güçlü antioksidan içeren bitki ve gıdalar olarak bilinen yeşil çay ve kırmızı üzümden çok daha güçlü antioksidanlar içerdiği tespit edilmiştir. Bilinen en güçlü antioksidan meyvelerin başında yaban mersini ile karşılaştırmada da inanılmaz sonuçlara ulaşılmıştır. Kültür olarak yetiştirilen yaban mersini 32 birim antioksidan içerirken, kakao çekirdeklerinde bu miktar 621’dir. Bu da bize kakao çekirdeklerinin antioksidan gücünü kanıtlamakla kalmayıp süper gıda unvanını sonuna kadar hak ettiğini göstermektedir.
7. Cilt Sağlığı : Londra’da yapılan bir araştırmada, günde 20 gr kakao çekirdeği kullanan deneklerin ciltlerinin güneş ışınlarına karşı iki kat daha güçlü hale geldiği tespit edilmiştir. Düzenli olarak kakao tüketen kişilerin daha sağlıklı cilt yapısına sahip oldukları bilinmektedir. Daha sağlıklı ve parlak bir cilt için kakao çekirdeği tüketmek iyi bir seçenek olacaktır. Kakao çekirdeklerinde bulunan flavonoidlerin ciltte mikro dolaşımı arttırdığı, oksijen doygunluğu sağladığı, cildi daha nemli bir hale getirdiği bilinmektedir. Ayrıca kakao çekirdeklerinde bolca bulunan flavonoidlerin cildimizi cilt kanserine karşı koruduğu düşünülmektedir. Kakao çekirdeklerinin en çok tüketildiği ülkeler güneş zengini ülkeler olsa da cilt kanseri vakalarının azlığı bir kanıt gibi ortada durmaktadır.
8. Demir Eksikliği ve Anemi: Tükettiğimiz besinlerden yeteri kadar demir alamıyorsak ve bu sorun uzun süre devam ederse anemi hastası adayı olabiliriz. Neyse ki böyle istenmeyen durum için de kakao çekirdekleri var. Düzenli kakao çekirdeği kullanmanız durumunda, kırmızı kan hücresi üretimini teşvik eden demir ihtiyacını büyük bir oranda karşılamış olursunuz. Eğer uzun süredir halsizlik ve yorgunluk çekiyorsanız demir eksikliğiniz olabilir. Demir eksikliği ve anemi için kakao çekirdeği kullanacaklara aynı anda C vitamini içeren meyve suları ile birlikte tüketmeleri tavsiye edilir. C vitamini demirin emilimini arttıracak, kakao çekirdeklerinden en üst seviyede faydalanacaksınız.

Kakao Çekirdeğini Kullanma Miktarı Ve Şekli Nasıl Olmalı?

Yetişkinlere tavsiye edilen tüketim miktarı günlük 2-3 tatlı kaşığıdır. Kahvaltılık müsli, tatlılar, smoothie ve tüm gıdalara ilave edilerek kullanılabilir. 24 aylıktan itibaren bebeklerde de kullanılabilir.

Kakao Çekirdeğinde Dikkat Edilmesi Hususlar Nelerdir?

Yukarıda belirttiğimiz sağlık üzerine katkılar sadece kakao çekirdekleri ve kakao nibini kapsar. Alkalize olmuş rafine kakao, yapay madde ve şeker yüklü çikolatalar bu kapsamda değildir!

Kaynak: Ayhan Ercan – Doğal Süper Gıdalar