Kansızlık Hastalığı Nedir ? Sebepleri, Bulguları ve Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

Kansızlık Hastalığı Nedir ? Sebepleri, Bulguları ve Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

Kanda kırmızı kan hücreleri,  eritrositler  bu kan hücrelerinin yapısında, oksijenin taşınmasını ve bu hücrelerin kırmızı olmasını sağlayan hemoglobin bulunur. Soluk alırken akciğerdeki oksijen, bu hemoglobinin yapısına bağlanarak taşınır. Hemoglobinin kanda bulunması gereken ölçünün altında olması neticeyi anemi  kansızlık  ortaya çıkar. Olması gereken asgari bedeller erkekte 13g/dl, bayanda ise 12 g/dl’dir. Bunlar Dünya Sağlık Örgütünuın tanımladığı bedellerdir. 6 yaşa kadar ki çocuklarda 11 g/dl, 6-15 yaş arasında ise 12 g/dl’nin altında olması aneminin göstergesidir.  Dünyada görülme sıklığı bayanlarda erkeklere oranla fazladır.

Anemi kansızlık  sebepleri ise şunlardır ; kan kayıpları, kırmızı kan hücrelerinin fazla tahribi, mermi ve öbür toksik maddelerle olan zehirlenmelerdir; glutatyon veya globülin birleşimlerinin bozulması, glikoz veya hücre çeperi bozuklukları, bazı enfeksiyonlar, dalağın fazla çalışması, bazı ilaçla, noksan kırmızı kan hücresi yapımı, esas imal maddelerinin noksanlığı,  demir, folik asit, B12, protein, niasin, bakır vs., kronik hastalıklar  kronik böbrek hastalığı, kollajen doku hastalıkları, siroz, eritroblast noksanlığı  aplestik kansızlık, kimyevi casuslar, antikorlar, kemik iliğinin öbür hücreler tarafından işgali  lösemi, lenfoma, multipl myeloma, endokrin hastalıklar  miksödem, hipofiz yetmezliği, adrenal yetmezlik.

Kansızlığın bir hayli cinsi vardır. Bunlardan kimileri; demir noksanlığı kansızlığı, B12 vitamin noksanlığı kansızlığı, folik asit noksanlığı kansızlığı, orak hücre kansızlığı, talasemi, sideroblastik kansızlıktır. En yaygın görüneni ise demir noksanlığı kansızlığıdır.

Kansızlık Hastalığının Bulguları Nelerdir ?

Ortaya çıkan şikayetler ve tespit etilen belirtiler, doku ve hücrelere noksan oksijen taşınmasına bağlı olarak büyümektedir. Kansızlıklı hastalarda bitkinlik, hafif çarpıntı ve soluk darlığı büyüyebilir. İleri seviyede bir kansızlıkta ise, tam belirtilerin istirahat halinde görülmesinin yanı gizeme; kulak çınlaması, baş dönmesi, baş sızısı, geçime eforluğu, iştahsızlık, kilo kaybı, adet kanamalarının kumpassızlığı veya aşırılığı, adet görmeme ve iktidarsızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kansızlığın sık görülen belirtilerinden çarpıntı, kansızlık suratından dokularda oluşan oksijen açlığını gidermek emeliyle kalbin atım süratini ve atımda pompaladığı kan ölçüsünü çoğaldırması sebebiyle ortaya çıkar. Buna karşın dokulara yeterli oksijen sağlanamıyorsa, solunum rakamında çoğalma ve soluk darlığı ortaya çıkar. Uzayan kansızlıklarda ve yaşlı bireylerde veya kalp hastalığı olanlarda kalp yetmezliğine ait belirtiler büyüyebilir. Kansızlıktaki en keskin belirtilerden birisi de solukluktur. Kansızlığın şiddetine bağlı olarak, ağız ve kapağı içindeki tende ilk olarak fark edilebilen solukluk, kansızlığın ilerlemesi ile avuç içinde, tırnak yataklarında ve tende de aşikarlaşır. Kansızlığa yol açan sebebe bağlı olarak çok muhtelif belirtiler büyüyebilir. Misalin demir noksanlığı kansızlığında, hadiselerin çoğunda bir bulgu görülmez. Sadece kan analizleri neticeyi teşhis konabilir. Şayet hastalık ilerlemiş ve şiddetli ise; halsizlik, solukluk, bitkinlik, iştahsızlık, kabızlık gibi vaziyetler oluşur. Fiziksel bir etkinlik sırasında çarpıntı, soluk almada eforluk ve acele yorulma hastalığın şiddetine göre ortaya çıkar. Hastalar pika diye belirlenen toprak ya da kil gibi gıda olmayan maddeleri yemek ister. Ayrıca baş dönmesi, kulak çınlaması, ağız kenarında çatlaklar, tırnakların kaşık biçimini alması, çatlaklar oluşması, dilde kıarma, çatlak ve kabarcık yaradılışı, yutarken zorlanma, sızılı yutma gibi bulgular da görülebilir. Demir noksanlığı olan çocukların yürümesi, oturması, konuşması gecikir. Bu çocuklarda tutum bozukluğu ortaya çıkar ve bilme eforlaşır. Bağışıklık sistemi cılızlar ve hastalığa tutulma olasılığı çoğalır.

Kansızlık Hastalığının Rehabilitasyon Usulleri Nelerdir ?

Altta uyuyan sebebe göre rehabilitasyon edilir. Misalin demir noksanlığı kansızlığında demir preparatları verilir, kanamaya bağlı olanlarda kanama odağı rehabilitasyon edilir. Demir noksanlığı rehabilitasyonunda uygulanan usul ağızdan demir ilacı verilmesidir. 2 ay sonra hasta klasiğe döner ancak demir ambarlarının doldurulması için uzun bir vakit daha demir rehabilitasyonu uygulanır. Bu rehabilitasyon bir seneye kadar çıkabilir. Bebeklerde şurup ya da damla yoluyla ilaç verilir. Dışkı koyulaşır. Dişlerde siyahlaşma olabilir ama geçicidir. İlaç alımı aç karnına ya da öğün arasında olmalıdır. Zira böylece demir daha iyi emilir. Ayrıca C vitaminiyle birlikte ilacın verilmesi emilimini artırır. Süt ve süt mahsulleriyle birlikte alınması mahzurludur, bu demirin emilimini eksiltir. Gıdalarda demir alımını çoğaldırmak içinse şunlara dikkat edilmelidir: Demir ette ve nebatlarda bulunur. Karaciğer, kırmızı et, dalak, yumurtanın sarısı, yeşil sebze, fındık, fıstık, kuru üzüm, pekmez, kuru baklagiller demir bakımından zengindir. Bu yiyeceklerin alımına ağırlık verilmelidir.