Spirulina Nedir? Besin Değeri, Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Spirulina, dünya üzerinde en eski yaşam formlarından biridir. Aslında bu mavi yeşil mikro alg milyarlarca yıl önce dünyamızın kaynak yaşam formlarının gelişmesine neden olan atmosfer için oksijen üretilmesini sağlamaya yardımcı olan mikro organizmalardan biridir. Spirulina, % 55-70 oranında protein içerir. Bugüne dek bilinen en yüksek oranda protein içeren gıdadır. Sırf bu özelliği sayesinde bile süper gıda unvanını sonuna kadar hak etmektedir. Spirulina, 2013 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından çok sağlıklı gıda tavsiyesi ile taçlandırılmış bir süper gıdadır. Zengin içeriği sayesinde birçok sağlık sorununa karşı başarıyla kullanılır. Özellikle ağır metal zehirlenmelerine karşı çok etkili olan spirulinanın elde edildiği kaynaklar çok önemlidir. Çevresel kirlenme gibi faktörlere pek önem verilmeyen özellikle Uzakdoğu ülkelerinde çok fazla miktarda spirulina üretimi yapılmaktadır. Amerika ve birçok Avrupa ülkesi bu ülkelerden ithal edilen spirulinaları ağır metal ( kurşun, cıva ) ve kimyasal ( arsenik ) kirlilik nedeniyle ülkelerine girişine izin vermemektedir. Spirulina alacağınız zaman kesinlikle kaynak araştırmasını iyi yapıp güvenli satış noktalarını tercih etmelisiniz. Çok yüksek oranda klorofil içeren bu süper gıdanın büyülü bileşen listesine bir göz atarsak;

100 Gr Spirulina’nın Besin Değeri Ve Bileşenleri Nelerdir?

• Kalori 290 gr
• Toplam yağ 7,7 gr
• Doymuş yağ 2,7 gr
• Tekli doymamış yağ 0,7 gr
• Doymamış yağ 2,1 gr
• Omega-3 yağ asitleri 823 mg
• Omega-6 yağ asitleri 1,254 mg
• Toplam karbonhidrat 23,9 gr
• Diyet lifi 3,6 gr
• Şekerler 3,1 gr
• Protein 57,5 gr

Spirulina’nın İçerdiği Vitaminler Nelerdir?

• A vitamini 570 IU
• C vitamini 10,1 mg
• E vitamini ( alfa tokoferol ) 5 mg
• K vitamini 25,5 mcg
• Tiamin (B1 vitamini ) 2,4 mg
• Riboflavin ( B2 vitamini ) 3,7 mg
• Niasin ( B3 vitamini ) 12,8 mg
• B6 vitamini 0,4 mg
• Folikasit ( B9 viramini ) 94 mcg
• Pantotenik asit ( B5 vitamini ) 94 mcg
• Pantotenik asit ( B5 vitamini ) 3,5 mg
• Kolin 66 mg

Spirulina’nın İçerdiği Mineraller Nelerdir?

• Kalsiyum 120 mg
• Demir 28,5 mg
• Magnezyum 195 mg
• Fosfor 118 mg
• Potasyum 1,363 mg
• Sodyum 1,048 mg
• Çinko 2,0 mg
• Bakır 6,1 mg
• Manganez 1,9 mg
• Selenyum 7,2 mcg
• Fosfor 118 mg
• Çinko 2 mg

Spirulina’nın gıda olarak kıllanımı 14. Yüzyılda Azteklere  kadar dayanmaktadır. Afrika’daki yerel topluluklar tarafından çok eski çağlardan beri gıda olarak kullanılan bu süper gıda Batılı insanlarca ilk tespit edildiğinde suları kirleten, mikrop yuvası yosunlar olarak algılanmıştır. Batı toplumu 1974 yılında spirulina’yı sağlıklı bir gıda olarak kabul etmiştir. Dünyanın ilk süper gıdalarından olan spirulina’nın sağlık üzerindeki etkilerini aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

Spirulina’nın Sağlık Üzerindeki 9 Önemli Etkisi Nelerdir?

1. Ağır metal, Toksin ve Kimyasal ve Madde Detoksu: Kötü çevresel faktörler nedeniyle her gün kirlenen su kaynakları her geçen gün zehir deposuna dönmektedir. Özellikle Uzakdoğu ve Ortadoğu ülkelerinde içme sularında kabul edilebilir değerlerin çok üzerinde arsenik bulunmaktadır. Bu sorun sadece Uzakdoğu ülkelerinin sorunu olmayıp ABD’de bile birçok bölgede içme sularında yüksek miktarda inorganik arseniğe rastlanmıştır. İnsanoğlunun gezegeni hunharca kullanmasının nedenlerinden dolayı denizlerde kirlenmektedir. Özellikle deniz kabukluları cıva ve kurşun gibi ağır metal yüklü olup bu metaller bunları tüketenlere gıda yolu ile geçmektedir. Bilinçsiz yapılan tarım ve kullanılan zirai ilaçlar gıdalarımızı, suyu, toprağı dolayısıyla bizleri zehirlemektedir. İnsanoğlu için bu tehlikeli zararlı maddeler birçok sağlık sorununa neden olmakta, en kötüsü, çığ gibi artan kanser hastalığına davetiye çıkarmaktadır. Bangladeş’te içme sularının aşırı kirlenmesi nedeniyle toplumun %3’ünde arsenik zehirlenmesi tespit edilmiştir. Bu zehirlenmelerde belirli bir kesin tedavi metodu olmadığı için birçok doğal metot denenmiştir. Bu denemelerde 24 hastaya günde iki kez bol su eşliğinde 250 mg spirulina ekstresi, 2 mg çinko verilmiştir. Bu deneklerin 17’sinde arsenik miktarının %47 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Klorofil, dünyadaki en güçlü doğal detoks ajanlarının en önemlilerinden biridir. Spirulina, klorofil bakımından en zengin süper gıdalardan biri olup vücudumuzun tüm bu zehirlerden arınmasında en güçlü yardımcımız olabilir.
2. Kilo Kontrolü: Spirulina’nın dünyanın en çok protein içeren gıda olduğunu bahsetmiştik. Sporcu protein içeceklerinde protein miktarı ortalama %25 oranındadır. Spirulina’nın bileşiminde % 55-70 oranında protein bulunması, protein açısından bu süper gıdanın ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Protein diyetleri son yıllarda kilo kontrolünde oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Diyet sırasında yüksek miktarda protein tüketmek kas dokusunu güçlendirdiği  gibi kolay sindirilmediği için yağ dokusunun enerjiye dönüşmesiyle yap yakmayı sağladığı bilinmektedir. Tüm bu özelliklerinden dolayı, spirulina, ‘’ kilo kontrol dostu süper gıda ‘’ unvanını sonuna dek hak etmektedir.
3. Tansiyon: Bilim adamları, spirulina bileşenlerinde bulunan phycocyanin isimli pigmenti keşfetmişlerdir. Japon bilim adamları bu pigmentin kan basıncını düşürerek tansiyon hastalıklarını önlediği tespit etmişlerdir. Bu özelliklerinden dolayı spirulina tansiyon hastaları için doğal bir umut kaynağı olmuştur.
4. Sinüs Sorunları: Başka sağlık sorunları ve sağlıklı yaşam adına düzenli olarak spirulina tüketen kişilerde sinüzit, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, alerjik rinit gibi rahatsızlıkların zamanla yok olduğu gözlemlenmiştir. Günümüzde bu tür hastalığı olan birçok kişi sinüs ve solunum yolu rahatsızlıklarına karşı bu süper gıdayı kullanmakta olup çok iyi neticeler aldıklarına dair geri bildirimde bulunmaktadır.
5. Güç ve Enerji Kaynağı: Spirulina, egzersiz, spor yapmaktan kaynaklı oksidatif hasarı ve kas yorgunluğunu önlemede ciddi anlamda katkı sağlamaktadır. Spirulina gibi antioksidan yönden gıdalar sporcularda ve fiziksel olarak aktif bireylerde oksidatif hasarı azaltmakta, kaslara destek olmaktadır. Spirulina’nın kas gücünü ve dayanıklılığı arttırdığını gösteren birçok bilimsel çalışma vardır. Ayrıca bileşimindeki yüksek protein miktarı kas sistemimiz için başı başına uzun süreli enerji kaynağıdır.
6. Anemi ve Demir Eksikliği: Kansızlık, sağlıklı beslenememe, genetik faktörler, kanamalı hastalıklar gibi birçok sağlık sorununa bağlanabilir. Ülkemizde özellikle kadınlarda kansızlık ve demir eksikliği çok yüksek oranda görülmektedir. Kansızlık çeken birçok hasta bu sorunu doğal yollarla aşmaya çalışmaktadır. Spirulina bu doğal yolların en önemlilerinden biridir. Anemi yaşayan ve düzenli spirulina kullanan kişilerde 1 ay gibi kısa sürede bu sorunun ortadan kalktığı gözlenmiştir. Spirulina, demir yönünden zengin bir süper gıda olduğundan dolayı demir eksikliği çeken kişilerde için çok iyi ve doğal demir takviyesidir.
7. Göz Sağlığı: Spirulina, göz sağlığı için çok önemli bir bitkidir. Çocuklığumuzdan beri göz sağlığı için ebeveynlerimizden sıklıkla, bol bol havuç yemelisin, lafını duyarız. Havuca bu özelliği, içerdiği yüksek oranda A vitamini vermektedir. Spirulina, havuçtan tam 10 kat fazla A vitamii içerdiğine göre, bol miktarda şeker içeren havuca göre çok daha güçlü ‘’ göz dostu süper gıda ‘’ dememiz abartılı olmaz diye düşünüyorum.
8. Sindirim Sistemi: Spirulina, stresin olumsuz etkilerini azaltmasıyla bilinmektedir. Stresin sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkileri bilinmektedir. Düzenli spirulina kullanan kişilerde sindirimin rahatladığı bilinmektedir. Ayrıca bağırsaklarda yaşayan faydalı bakteriler, yani probiyotikleri desteklemektedir.
9. Candida Albicans: Candida albicans, insanların ağızlarında ve kadınların vajinalarında yaşayan zararlı bir mantardır. Bu zararlı mantar ağız ve sindirim sistemi içinde pek çok organizmadan biridir. Sağlıklı insanların % 25-40’ında bulunduğu düşünülmektedir. Bağışıklık sisteminin güçlü olması durumunda sağlık üzerinde ciddi tahribatı olmadığı düşünülmese de, bağışıklık sisteminin çökmesi, şeker hastalığı, probiyotiklerin azalması gibi durumlarda hızla artarak çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Spirulina, bileşiminde bulunan antimikrobiyal, antifungal maddeler sayesinde bu zararlı mantarın sayısını kontrol edilebilir. Bu etki hayvanlar üzerinde yapılan deneylerle kanıtlanmıştır.

Spirulina’nın Kullanım Şekli Ve Miktarı Nasıldır?

Spirulina’nın iki formu bulunmaktadır. Tablet ya da işlenmemiş süper gıda haliyle, yani toz formu. Yetişkin bir kişi günde 3 gram kadar spirulina kullanabilir. Tablet olarak 6 tablete denk gelmektedir. Toz olarak 3 gram tepeleme dolu 1 tatlı kaşığına denk gelmektedir. Hamileler ve emziren anneler tavsiye miktarına uygun olarak kullanılabilir. 3 yaş üstü çocuklarda 1 çay kaşığı, 4-10 yaş arası silme dolu 1 tatlı kaşığı, 11 yaş ve üstü çocuklarda ise yetişkin dozu kullanılabilir.

Spirulina Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Spirulina’nın, yüksek vitamin içeriği nedeniyle tavsiye edilen dozların haricinde çok fazla miktarda kullanılması karaciğeri yorabilir. Yosun alerjisi olanlar kullanmamalıdır. Dışkı rengini yeşil yapabilir. Görüldüğü üzere çok az ve nadir görülen yan etkiler olsa da spirulina alırken kaynağına dikkat etminiz, güvenilir bir satış noktasından almanız önerilir. Çevresel yönden kirli ortamlarda yetiştirilmiş spirulina çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Kaynak: Ayhan Ercan – Doğal Süper Gıdalar