e
sv

Kışın Böcekler Nereye Gider?

1738 okunma — 27 Mart 2021 13:17
Kisin Bocekler Nereye Gider e1616874465143

Kışın Böcekler Nereye Gider?

Kardan adam için ( karın yanında ) gerekli malzemeler; şapka, havuç, kömür, mısır koçanı, pipo, atkı, pire tasması… Bir dakika, ne dediniz? Kardan adamınızın piresi yok mu? Daha yakından bakarsanız, hoplayan birkaç minik benek görebilirsiniz: kışın hayatta kalan birkaç böcekten bir tanesi olan kar piresi. Ancak kar piresi aslında gerçek bir pire olmadığı gibi tüylü haşere grubuna da girmez.

Gerçek haşaratlar ( sinek, sivrisinek, karınca, arı, kelebekler) ya çoktan yok olmuştur ya da yerde yatıyordur. Yetişkin pek çok böcek, kışın dondurucu soğuğuna dayanamaz. Bazıları göçer ve diğerleri de ya saklanır ya da kış uykusuna yatar.

Sinekler genellikle sıcak bir evin ya da ahırın kuytu köşelerine sokularak, sadece havanın biraz daha ılık olduğu kış ikindilerinde temkini elden bırakmadan dışarı çıkarlar. Bazı yetişkin sivrisinekler kış aylarını geçirmek üzere bodrum katı gibi karanlık ve kuytu yerler arar. Diğer sivrisinek türleri daha farklı bir yol seçer.

Yazın yumurtalarını bıraktıktan sonra yetişkinler ölür. Yumurtalar güz ve kış boyunca uykuda kalır, hatta hava soğuduğunda donar. Baharda yumurtalar çözülür ve yavrular dışarı çıkar.

Yumurta olarak kalmalarının yanında, bazı böcekler kışı olgunlaşmamış olarak larva, nimfa veya pupa olarak geçirir. Tırtıl larvası yapraklar altına gömülerek bekleyebilir; orakböceği larvası, haziranböceği ve ateşböcekleri toprakta oyuklar içinde bekler. Yusufçuk ve mayıs sineği nimfaları, suyun üzeri buz tutmuş olsa da akarsular ve derelerde yaşar. Bazı güvelerin pupaları dallara yapışık kalarak baharı bekler. Bu esnada domates kurdu pupası ise yerin birkaç santimetre altında yatmaktadır.

Yetişkin haşaratlar kış uykusuna yatmak için, ağaç kabuklarındaki oyuklar; kayaların altı, yaprak demetleri ve düşen ağaçlar; ahır, tavan arası, bodrum ve evlerin duvarları gibi daha sıcak yerler arar. ( Uğurböcekleri ve arıları düşünün.) Bal arıları kovanlarında, ortamı ısıtmak için kanat kaslarını kullanır, top gibi iç içe sokularak sıcak kalırlar. Ve birçok kuş gibi bazı haşaratlar da sonbaharda göçerek soğuktan kaçar ve daha sıcak yerlere giderler.

En yaygın çekirge türü göç edenlerdir. Kelebek, güve, arı ve diğer bazı haşaratlar için de durum aynıdır. Yazları Birleşik Devletler ve Kanada’da bulunan turuncu ve siyah kral kelebeği, göç eden en ünlü böceklerdendir. Yüz milyonlarca kral kelebeği sonbaharda Meksika’nın Sierra Madre Dağları’ndaki kışlık evlerine gitmek için 4830 km uçar.

Bu esnada; bazı böcekler, arılar ve kelebekler gibi bazı türler, dokularına gliserol adı verilen doğal bir antifriz üretmek yoluyla vücut kimyalarını değiştirerek kendilerini soğuktan korur. Yine de bu böcekler, enerji kaybetmemek ve sıcak kalabilmek için mümkün olduğunda hareketsiz kalmaya çalışır.

Önerilen Konu:   Neden Şarkılar Aklımıza Takılıp Kalır?

Diğer yandan kar pireleri kış boyu aktiftir. Bu ‘’ pireler ‘’ aslında karda koyu benekler gibi görünen, minik ve zıplayan yay kuyruk böceğidir. ( Yay kuyruk böceklerinin bir zamanlara haşarat olduğu düşünülürdü, ancak gözleri ve karın kasları haşerelerinkilerle eşleşmediğinden, şimdi haşere türüne benzeyen altı bacaklılardan oldukları kabul edilir.)

Yay kuyruk böcekleri kutup bölgelerinde yaygındır ve vücutları dondurucu soğuğa direnç gösterebilecek şekilde evrimleşmiştir. Hava sıcaklığı yaklaşık -2 0C dereceye düştüğümde, yay kuyruk böcekleri oksijenli su üretmeye başlar ( tıpkı kahverengi ilaç şişelerinde gördüğümüz oksijenli su gibi ).

Yay kuyruk böceklerinin gözenekleri kuru ve soğuk havaya açık olduğundan peroksit, vücutlarının yavaşça kurumasına yardımcı olur. Diğer yandan yine doğal bir antifriz olan ve trehaloz adı verilen bir şeker üretmeye başlar. Kayaların altına saklanan bu tür kutup soğuğundan hayatta kalmayı başarır. Baharda daha sıcak ve nemli hava, susuz kalarak buruşup küçülmüş yay kuyruk böceklerinin yeniden dirilip canlanmasını ve suyu emen sünger gibi irileşmesini sağlar.

Peki, Böcekler Uyur Mu?

Bir yaz pikniğinde, usulca patates salatasına konan sinekleri, Hindistan ceviziyle kaplanmış kekin üzerini saran karıncaları ve amcanızı sokup duran sivrisinekleri göz önüne aldığımızda böceklerin hiç uyku molası vermediğini düşünebiliriz.

Bilim insanları bir zamanlar böceklerin dinlendiklerini ama hiç uyumadıklarını düşünüyorlardı. Ancak yapılan araştırmalar pek çok böceğin bizimki gibi uyku aralıklarına sahip olabileceğini gösteriyor. Arılar, meyve sinekleri, hamamböcekleri, güveler, eşekarıları, çekirge ve akreplerin aslında iyi bir şekerlemeden hoşlandıkları ( ve ihtiyaç duydukları ) bulunmuştur.

Uyduğu bilinen böcekler içinde en çok bal arıları ve meyve sinekleri incelenmiştir. Meyve sinekleri zaten 1910’dan beri kalıtım ve genler üzerine yapılan araştırmalarda kullanılmıştır. Bilim insanları, kovan yaşamı bal arılarını çok sosyal kıldığından ve çok özen gösterdikleri bu sosyal yaşamları uzun zamandır incelendiğinden bal arılarının iyi denekler olduklarını söyler.

 Yapılan çalışmalar, meyve sineklerinin geceleri toplamda 6 ile 12 saat arası kıpırdamadan durduklarını gösteriyor. Yorgun sinekler bir dinlenme yeri buluyor ve yüzüstü kestiriyorlar. Ne kadar uzun uyurlarsa, uyanmaları da o kadar zor oluyor.

Bal arıları, şekerleme yaptıkları zamanlar da dahil olmak üzere günde yaklaşık 8 saat uyuyabilirler. Biz insanlar gibi bal arıları da çoğunlukla geceleri uyur. Kovan içinde boş alanlara kıvrılır veya antenlerini gevşeterek kovanda yere yan yatarlar. Uykusuz kalmış insanlar gibi bir gece uyuyamayan arılar, bir sonraki gece daha fazla uyumaya meyillidir.

Rüya gören bir köpek veya insan gibi, bir arının bacakları da ( veya antenleri ) uykusunda seğirebilir. Arıların uyuduğu ve rüya gördüğü fikri bu Dünya’yı daha da muhteşem kılıyor. Hatta yeni bir özdeyiş bile bulabiliriz bununla ilgili ‘’ Bırakın uyuyan arılar uyusun. ‘’

  • Site İçi Yorumlar

En az 10 karakter gerekli